Ermənistan müharibəyə girərsə, bu onun üçün son əcəl zəngi olacaq

Erməni millətçiliyi tam geosiyasi qeyri-adekvatlıq nümayiş etdirir ki, bu da erməni xalqını, doğrudan da, erməni dövlətçiliyini süquta sürükləyir. Onlar qisas və “qalib müharibə” xəyallarından əl çəkmirlər. İndi erməni millətçiləri İranın, daha doğrusu, SEPAH muzdlularının onların maraqları uğrunda mübarizə aparacağına ümid edirlər. Belə bir ümidin özü tam ağılsızlıqdan xəbər verir. Ermənistanın bədnam islamofobları, müsəlmanlara zülm etdiklərinə görə İsrailə nifrət edən “islam mühafizəçiləri”nə ümid bəsləyirlər.

Onilliklər boyu nəzarətləri altında olan ərazilərdə hər bir yerli müsəlmanı manyakcasına dağıdan və qovub çıxaran, məscidləri, müsəlman qəbiristanlıqlarını dağıdan və murdarlayan, bu torpaqların tarixi İslam keçmişinə dair hər hansı bir eyhamı məhv edən ermənilər istəyirlər ki, formal islam “müdafiəçisi” elan olunan İranın onlar üçün “müsəlmanlardan təmizlənmiş” yaşayış məskənlərini genişləndirə bilməsi üçün mübarizə aparsın. Aydındır ki, yalnız qonşularla sülh müqaviləsi və beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədlərin toxunulmazlığının tanınması əsasında onlarla münasibətlərin qurulması Ermənistana yaşam və inkişaf şansı verir. İstənilən müharib gözlənilən tərzdə sürətli və qaçılmaz fəlakətə çevriləcək. Ermənilər bu müharibəni kimin-Qərb, Rusiya və İran hesabına qızışdırsalar da nəticə dəyişməyəcək. Başlayaq ondan başlayaq ki, ermənilərin özləri öz “böyük Hayastanı” və “Artsax”ları uğrunda döyüşmək istəmirlər. Bunu Ermənistan Respublikasının baş naziri heç kim yox, məhz Nikol Paşinyanın həyat yoldaşı Anna Akopyan sübut edir. O, etiraf edir ki, 44 günlük müharibə zamanı Ermənistanda 11 mindən çox fərari olub. “Biz reallığı təhrif etməyi sevirik. Həmişə fikirləşmişəm ki, biz həqiqəti niyə gizlədirik? Bu gün mən reallığın nədən ibarət olduğunu deməliyəm. Və reallıq budur ki, 44 günlük müharibə zamanı bizdə 11 min fərari var idi. Məhz fərarilər, başqa cür ifadə edə bilmərəm. Başa düşürsünüz söhbət nədən gedir? 11 minin nə olduğunu təsəvvür edirsinizmi? Müharibə zamanı baş komandan könüllüləri Vətənin müdafiəsinə çağıranda bu çağırış yerinə yetirilmədi. Mən bir qadın olaraq bir dəstə yaratmaq qərarına gələndə və qadınların müharibədə iştirakına ehtiyacın bu qədər böyük olduğunu göstərməyə qərar verəndə, bu çağırışa müsbət cavab gəlmədi. Bu haqda danışmaq lazımdır. Reallığı gizlətməməliyik. Hazırda İrəvanda məhkəmə işlərimiz var, burada cavabdehlər ordu zabitləri, müharibə zamanı düşmənə məlumat ötürən əsgərlərdir. Bu xəyanətdir. Xəyanət, sizə əmanət olaraq sərhədi tərk etməyinizdir. Biz 44 günlük müharibəyə nəzər salmalı, hərəkətlərimizi təhlil etməli və utanmadan qorxduğumuzu etiraf etməliyik. Hər kəs qəhrəman olmaq məcburiyyətində deyil. Amma bunu gizlətmək ayıbdır. Sözlərimdən sonra nə deyəcəksiniz, mənim haqqımda nə düşünəcəksiniz, bilmirəm. Amma biz dövlətimizə sahib çıxmalıyıq. Biz ölkəmizi inkişaf etdirməli və öz nəslimizi qorumalıyıq”, Anna Akopyan deyir. Erməni millətçi təbliğatı ilə ortaya atılan “erməni ordusunun məğlubedilməzliyi” mifinin hələ də yaşadığı və ermənilərin bütöv bir nəslinin “qələbə” ruhunda tərbiyə edildiyi 2020-ci ilin payızında “erməni vətənpərvərliyi”nin xarakterik xüsusiyyəti olan Birinci Qarabağ müharibəsinin yalnız rus əsgərləri və rus silahları ilə qazanılması haqda danışılmadı. Lakin 44 günlük müharibədə məğlubiyyətdən sonra əvvəlki “məğlubedilməzliyə inam”dan əsər-əlamət qalmamışdı. Üstəlik, Rusiyanın Ukraynaya təcavüzünün başlaması ilə on minlərlə erməni Ermənistana axışdı və bununla da Rusiyada səfərbərlikdən gizlənirlər. Çətin ki, onlar bir müharibədən qaçıb, digərində döyüşməyə belə həvəkar olsunlar. Və onların əhval-ruhiyyəsi Ermənistandakı cəbhəyə o qədər də həvəsli olmayan ermənilərə ötürülürdü. Ermənilərin özləri də “Artsax” uğrunda döyüşmək istəmirlər. Yeni müharibə baş verərsə, əvvəlki 11 mindən də çox fərari olacaq. Onların planına və gözləntilərinə görə ermənilər üçün ruslar və ya iranlılar döyüşməlidir. Amma ruslar və xüsusən də iranlılar döyüşsələr, öz maraqları üçün döyüşəcəklər. “Ermənilərin “soyqırım”dan xilas edilməsi müəyyən mənada bu maraqların siyahısına aid deyil. Ermənilərin xilası ermənilərin öz işidir və ermənilər, gördüyümüz kimi, bunun üçün silaha sarılmaq istəmirlər. Həm də rasional və ayıq düşünmək istəmirlər. Hətta “böyük müharibə” vəziyyətində yeni yüz minlərlə erməni qaçqını nə Moskvada, nə də Tehranda “böyük nailiyyət” vəd etmir. Əksinə: Rusiyanın özü də tezliklə sürətlə vüsət alan müharibə zonasından milyonlarla qaçqının yerləşdirilməsi problemi ilə üzləşməli olacaq. Faktiki olaraq bu tendensiya artıq Rusiyanın Ukrayna ilə həmsərhəd olan bütün regionlarını əhatə edir. İran hələ Əfqanıstandan olan qaçqınları tam inteqrasiya etməyib.

Beləliklə, erməni millətçilərinin müharibəni qızışdırmaq cəhdləri ilə müharibə meydanına çevrilmiş Ermənistandan ermənilərin hara səpələnəcəyi tam aydın deyil. Və “böyük müharibə” olarsa, erməni dövlətinin “dağılacağı” da, Ermənistan dövlətini heç kimin xilas etməyəcəyi artıq göz qabağındadır. Qərb şifahi rəğbətlə kifayətlənəcək və ən yaxşı halda nə vaxtsa öz məmurlarını növbəti “soyqırım” memorialında “ağlamağa” göndərəcək. Ruslar Ukrayna müharibəsində ilişib qalıblar və Rusiyanın erməni lobbisi rus hərbi maşınını nə qədər cənub istiqamətində “yerləşdirməyə” çalışsa da, istəkləri alınmayacaq. Ermənistanda İrəvandakı hakimiyyətin açıq qızışdırdığı rusofobiya onu deməyə əsas verir ki, ermənilər müharibəyə başlasalar, Rusiya “barmağını da tərpətməyəcək”. Ermənistanı Rusiyanın “müttəfiqi” kimi səciyyələndirən “son toxunuş” Vladimir Putin Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi tərəfindən axtarışa veriləndən dərhal sonra İrəvan tərəfindən Roma Əsasnaməsinin ratifikasiyası oldu. İndi isə Ermənistandakı Rusiya prezidenti sadəcə olaraq həbs olunmalı və Haaqa məhkəməsinə göndərilməlidir. Və bundan sonra İrəvan hələ də ümid edir ki, Kreml “Ermənistanı xilas etmək” üçün nəsə düşünəcək? “İran bizim üçün döyüşəcək” və eyni zamanda “Qərb bizə kömək edəcək” kimi demək olar ki, şizofrenik ümidlər qalır. Eyni zamanda, İranın beynəlxalq təcrid durumunu və Qərbin Tehran rejiminə düşmən münasibətini nəzərə alsaq erməni siyasətçilərinin özləri də bu ümidlərin bir-biri ilə nə qədər ziddiyyətli olduğunu dərk etmirlər. Stenford Universitetinin siyasi elmlər doktoru, politoloq Artur Xaçikyan Ermənistan hökumətinin indiki çılğın siyasəti davam edərsə, erməni dövlətçiliyinin acınacaqlı perspektivləri ilə bağlı çox ayıq düşüncələrini belə təsvir edib: Artur Xaçikyanın əsas ideyası odur ki, böyük regional müharibə baş verərsə, Ermənistan hər şeyi itirə bilər. “Burada da sülh ola bilər, İrəvanda çox dinc türk əyaləti ola bilər. Hava limanına qaçmağa vaxtımız olsa, yaşayacağıq, Moskvada, Krasnodar diyarında, Parisdə, Los-Ancelesdə yaşayacağıq", deyə Artur Xaçikyan belə perspektivləri təsvir edir. Onlara əlavə etmək olar ki, hava limanına yalnız azsaylı ermənilər qaça biləcək və onları təyyarələrlə aparmayacaqlar. Əksəriyyət Gürcüstan sərhədinə doğru qaçmalı olacaq. Ən azı özünüqoruma instinktinə əsaslanaraq belə çox ehtimal olunan perspektivi dərk edən erməni millətçiləri indi həm Samtsxe-Cavaxetiyada quduz gürcüfobiyalarını və separatizmi dəstəkləmələrini dayandırmalı, həm də Tsxivalidə Abxaziyanın işğalı və etnik təmizlənməsini dəstəkləməməlidirlər. Ancaq hətta buna yaxın bir şey yoxdur. Erməni lobbisi bu gün Gürcüstanın Abxaziya torpaqlarında erməni məskunlaşanları üçün “mənzillər təşkil etməklə” məşğuldur, əmindir ki, ərazinin separatçı statusu əbədi olacaq və burada ermənilərin demoqrafik üstünlüyü qaçılmazdır. Yerevandakı erməni millətçiləri Rusiyaya hədsiz nifrətlərində, yeri gəlmişkən, Rusiyanın öz maraqları naminə Gürcüstan Abxaziyasını işğal etdiyini heç vaxt qeyd etməyiblər. Görünür, onlar ümid edirlər ki, onlara belə nifrət edən ruslar və Putin erməni “müttəfiqləri” tərəfindən Haaqaya təhvil verilməzdən əvvəl Ermənistan və “Artsax”dan olan ermənilərə kömək edəcəklər və onlar Abxaziyadakı mənzillərə köçəcəklər. Amma “abxaziya mənzilləri”nə, birincisi, qaçmağa hələ vaxt lazım olacaq. İkincisi, onların hamısı bütün hallarda talançıların və köçkünlərin əlindən alınaraq qanuni sahiblərinə - gürcü qaçqınlarına qaytarılacaq.

Ülviyyə, Hurriyyet.az