Alban kilsəsi layihəsi ilə Bakı Polşadan Qərbə dönüş edir...
Varşavada katolik Varşava arxieparxiyasının dəstəyi ilə təşkil olunmuş “Azərbaycanın multikultural kimliyində xristian irsi” adlı sərgi açılıb. Açılış mərasiminə Bakıdan Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzinin icraçı direktoru Rəvan Həsənov, Azərbaycan İncil Cəmiyyətinin rəhbəri Rasim Xəlilov, Alban-Udin Xristian İcmasının sədri Robert Mobili, eləcə də ölkədəki pravoslav və katolik icmaları təşkilatının nümayəndələrinin daxil olduğu nümayəndə heyəti gəlib.
Polşa tərəfdən Xarici İşlər Nazirliyinin dövlət katibinin müavini Anna Radvan-Rörenşef, Seymin vitse-spikeri Kşiştof Boşak və Varşava Yeparxiyasının köməkçi yepiskopu Mişal Yanoça iştirak ediblər.
Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzinin icraçı direktoru vurğulayıb ki, Azərbaycanın xristian irsinə həsr olunmuş sərginin açılışı Varşavada təsadüfi deyil. Bu barədə Polşanın “Katolicka Agence Informacyjna” agentliyi xəbər verir. Həsənovun sözlərinə görə, polyakların neft sənayesinin inkişafında, memarlıq quruculuğunda və Azərbaycanın müstəqillik yolunda çox mühüm rolu olub.
Həsənov hesab edir ki, “Qərbdə Azərbaycanın islamdan əvvəlki irsi haqqında kifayət qədər məlumat yoxdur”. Söhbət Azərbaycanın Polşadakı səfiri Nərgiz Qurbanovanın dediyi kimi, həvarilər Varfolomey və Faddeyin, habelə Faddeyin şagirdi Yelisey adları ilə bağlı olan xristian mövcudluğundan gedir. “Şəki rayonunun Kiş kəndindəki Apostol Yeliseyin xidməti Qafqazda Şərq kilsələrinin anası kimi tanınan ilk xristian kilsəsinin yaranmasına səbəb olub”, deyə diplomat bildirib. Eyni zamanda, Erməni Apostol Kilsəsi də həmin həvariləri, xüsusən də Dağlıq Qarabağdan götürdüyü, Artsax kimi qələmə verdiyi dövlətçilik və kilsə ənənəsinə əsaslanaraq Qafqaz Albaniyasının irsini də “özlərininki” hesab edir.
Erməni Apostol Kilsəsinin Artsax yeparxiyasına qarşı Bakı Alban-Udin xristian icmasını irəli sürür. Dağlıq Qarabağ Azərbaycanın nəzarətinə qayıtdıqdan sonra Azərbaycan nəşrləri və mətbuatı - “alban kilsəsinin hüquqlarını bərpa etmək üçün sənədlərin hazırlanması mərhələsinin, daha doğrusu, xüsusilə Azərbaycanda Alban-Udin kilsəsinin mövcudluğunu nəzərə alsaq, onun qədim irsinin avtokefaliya statusuna qaytarılması yolu ilə dirçəldilməsi mərhələsi başlanmayıbmı? Suallarını irəli sürür. Amma Bakı hələ də avtokefaliyanın tətbiqinə razılıq verməyib, Alban kilsəsi layihəsindən ilk növbədə informasiya və təbliğat məqsədləri üçün istifadə etməyə üstünlük verib.
Maraqlıdır ki, bu yanaşma Polşada “əks-səda” verir. Varşavanın köməkçi yepiskopunun sözlərinə görə, “Azərbaycanın multikultural kimliyində xristian irsi” sərgisi “maarifləndirici dəyərə” malikdir, çünki o, “Polşada tamamilə naməlum olan bir mövzuya – müasir Azərbaycanın, bu ərazidə xristianlığın başlanğıc nöqtəsi olan apostol ənənəsinə malik Alban kilsəsinin bölgədə necə güclü xristian icması olduğuna” həsr olunub”.
Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanla Erməni Apostol Kilsəsi arasında münasibətlər kəskin şəkildə pisləşdikdən və İrəvanda hakim partiyanın nümayəndələri ölkədəki kilsənin 1700 illik tarixini “yerlə yıxılmalı mif” adlandırdıqdan sonra, Qafqazda erməni xristian irsi uğrunda mübarizə əsasən Qərbdə cəmləşib. Belə ki, bu yaxınlarda ABŞ-ın Beynəlxalq Dini Etiqad Azadlıqları Komissiyası (USCIRF) “Azərbaycanda xristianlara qarşı təqiblərə” diqqət çəkib. Bu qərarı şərh edən respublikaçı konqresmen Bob Qud və pastor Cim Qarlou Katolik nəşri olan “National Catholic Register”də məqalə yazıblar...
Ülviyyə, Hurriyyet.az
