15 SENTYABR BİZLƏR ÜÇÜN STRATEJİ ÖRNƏKDİR
15 sentyabr 1918-ci il tarixi - Azərbaycan və Türkiyənin siyasi həyatında ən şərəfli səhifələrdən biridir. Həmin gün Nuru Paşanın komandanlığı altında Qafqaz İslam Ordusu Bakını bolşevik-daşnak və xarici qüvvələrin işğalından azad etdi.
Bu, təkcə bir şəhərin qurtuluşu deyil ; bütün Cənubi Qafqaz türklərinin milli mövcudiyyətinin təminatı idi.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti ordusuz və silahsız olduğu bir zamanda -- Osmanlı Türk dövləti özünün düşdüyü ağır şəraitə baxmayaraq ; Azərbaycana qardaş yardımı əlini uzatdı. Qafqaz İslam Ordusu Gəncə, Kürdəmir, Şamaxı və digər bölgələrdə qanlı döyüşlərdən keçərək ; Bakıya qədər irəlilədi. Minlərlə türk və azərbaycanlı igid şəhidlik zirvəsinə ucalaraq -- çox vacib tarixi qələbəni qazandı.
Bakının azad edilməsi --həm Azərbaycan dövlətçiliyinin möhkəmlənməsi; həm də regionda tarixi ədalətin bərqərar olması baxımından dönüş nöqtəsi oldu.
Qurban gedənlərin qanı ilə yazılan bu qələbə -- Anadolu ilə Qafqaz arasındakı sarsılmaz qardaşlıq körpüsünü daha da möhkəmləndirdi.
15 Sentyabr – təkcə Bakının qurtuluşu günü deyil ; həm də Anadolu və Qafqaz türklərinin qardaşlığının təcəssümü tarixidir.
15 sentyabr günü XX əsrin əvvəlində işğalçılara qarşı qələbəni təmin etdi ; müasir dövrdə isə regionun sabahına ümid və güc verir.
1918-ci il hadisələrinin bu gün üçün də geosiyasi əhəmiyyəti olduqca böyükdür.
Çünki , 107 il əvvəl Bakının azadlığı yalnız Azərbaycan üçün deyil ; bütövlükdə türk dünyası üçün strateji təhlükənin qarşısını aldı.
O zaman Qafqaz üzərində nəzarəti ələ keçirmək istəyən böyük güclər (Rusiya, İngiltərə, Fransa və digərləri) bölgəni öz maraqlarına tabe etdirmək niyyətində idilər. Qafqaz İslam Ordusunun qələbəsi ; bu planların həyata keçməsini dayandırdı.
Yaşadığımız indiki dövrdə də oxşar tendensiyalar mövcuddur.
Hazırda Qafqaz və Orta Asiya coğrafiyası -- enerji resursları, geostrateji mövqeyi və nəqliyyat dəhlizləri ilə yenidən qlobal rəqabətin mərkəzinə çevrilib.
Mövcud geosiyasi şəraitdə Türkiyə və Azərbaycanın strateji əməkdaşlığı : “bir millət, iki dövlət” konsepsiyası -- təkcə tarixi yaddaş deyil ; həm də müasir geopolitikanın təməl sütunlarından biridir.
15 Sentyabr dərsi bizə öyrətdi ki : qardaş türk xalqlarının birliyi ; müstəqilliyimizin qarantıdır.
Bu hadisə göstərdi ki : Anadolu və Qafqaz türkləri bir amal uğrunda çiyin-çiyinə dayananda ; böyük güclərin ssenariləri puç olur. Məhz bu səbəbdən, 15 sentyabr 1918-ci il tarixi -- XXI əsrdə də türk dövlətlərinə yol göstərən strateji örnəkdir.
Qəvami SADIQBƏYLİ
